logo right GR 1

Επιλέξτε τη γλώσσα σας

Το Ζήτημα της Ιδεολογίας στον Μαρξισμό

 Mimes x office document icon ΠΣ : Προπτυχιακά
ΕΞΑΜΗΝΟ : ΕΑΡ - Γ'/Δ' ΕΤΟΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Μάθημα
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ : ΥΠ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ : 3
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Χρ. Μητσοπούλου
   
ΚΩΔΙΚΟΣ 110518  

Περιγραφή ― Το μάθημα θα ασχοληθεί με βασικούς σταθμούς που προβάλλουν στην ιστορία της έννοιας της «ιδεολογίας»,  επικεντρώνοντας   σε καθοριστικές στιγμές της   αντιμετώπισής της  από το μαρξικό έργο και ευρύτερα  από τη μαρξιστική παράδοση (ειδικότερα, θα γίνει αναφορά στις προσεγγίσεις των Λούκατς,  Γκράμσι, Αλτουσέρ, Λεφέβρ). Θα αναλυθεί η πολυσημία του όρου και θα επιχειρηθεί μια χαρτογράφηση των διαφόρων ορισμών,  με μείζονα διαφορά ανάμεσά τους αυτή μεταξύ μιας ευρείας-θετικής  και μια στενής-αρνητικής  σύλληψης της ιδεολογίας,  ώστε να αναδειχθούν  ορισμένα κομβικά ζητήματα στη συναφή συζήτηση : η σχέση μεταξύ ιδεολογίας και επιστήμης, η ιδιαιτερότητα της  ιδεολογίας εν σχέσει με άλλες μορφές  κοινωνικής συνείδησης  (κοσμοθεωρία, θρησκεία, ουτοπία), ο προβληματισμός αναφορικά με την αντιμετώπιση της ιδεολογίας ως  «συστήματος ιδεών»,  η έννοια της «κυρίαρχης ιδεολογίας», ο  ιστορικός χαρακτήρας της φύσης και της λειτουργίας της ιδεολογίας, η διακήρυξη του «τέλους των ιδεολογιών» ως κατ’εξοχήν μορφή ιδεολογίας.

Σκοποί-Μαθησιακά αποτελέσματα ― Να εξοικειωθούν οι φοιτητές/τριες με τη θεωρητική  προβληματοποίηση κοινόχρηστων όρων και  να μυηθούν  στην προβληματική  της  ιστορικο-κοινωνικής  «γείωσης» των ιδεών, που εξάλλου αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο  της  συζητούμενης    παράδοσης. Να είναι σε θέση να συσχετίσουν  βασικά ζητήματα που ανακύπτουν στις διαμάχες περί την «ιδεολογία» με φιλοσοφικά επίδικα.  Να  ασκηθούν στη  νοηματική επεξεργασία θεωρητικών κειμένων. Να αποκτήσουν βασικές γνώσεις   σημαινόντων σταθμών στην ιστορία της μαρξικής και μαρξιστικής σκέψης.

Βιβλιογραφία ― Althusser, L. , Για τον Μαρξ (μτφ Τ. Μπέτζελος), Εκτός Γραμμής, Αθήνα 2015. 

―, «Ιδεολογία και Ιδεολογικοί Μηχανισμοί του Κράτους», στο Θέσεις (μτφ Ξ. Γιαταγάνας), Θεμέλιο, Αθήνα 1983

Balibar, E., Η φιλοσοφία του Μαρξ (μτφ/επ. Α. Στυλιανού),   Νήσος, Αθήνα 1996

Buci-Glucksmann, C., Ο Γκράμσι και το Κράτος (μτφ Π.Καστορινός), Θεμέλιο, Αθήνα 1984

Δοξιάδης, Κ., Υποκειμενικότητα και Εξουσία-Για τη θεωρία της Ιδεολογίας, Πλέθρον, Αθήνα 1992

Eagleton, T.,  Ιδεολογία, ( επ. Ε. Σηφάκη), Πεδίο, Αθήνα 2018

-Eagleton, T., Bourdieu P, «Δόξα και κοινή ζωή» (μτφ Χρ. Μητσοπούλου), Ουτοπία 9/1994, σσ. 117-31

-Gramsci, A., Για τον Μακιαβέλι, για την πολιτική και για το σύγχρονο κράτος (μτφ Φ.Κ.), Ηριδανός, Αθήνα 2005 

―, Ιστορικός Υλισμός: Τετράδια της Φυλακής (μτφ Τ. Μυλωνόπουλος), Οδυσσέας, Αθήνα 2008

Καβουλάκος, Κ. «Η θεωρία της πραγμοποίησης και οι αντινομίες της αστικής σκέψης», Εισαγωγή στο G.  Lukács, Η πραγμοποίηση και η συνείδηση του προλεταριάτου , Εκκρεμές,  Αθήνα 2006.

Lefebvre, Η.,  Η Κοινωνιολογία του Μαρξ (μτφ Τ. Αναστασιάδης/επ. Δ. Τσαούσης), Gutenberg,  Αθήνα  1985

―, Η Καθημερινή Ζωή στον Σύγχρονο Κόσμο (μτφ Δ. Μυλωνάκη/επ. Γ. Κρητικός), Ράππας, Αθήνα 1970

―, «Για μια αριστερή πολιτική στην κουλτούρα» (μτφ Χρ. Μητσοπούλου), Ουτοπία 116/2016, σσ. 57-73

Lukács, G., Η πραγμοποίηση και η συνείδηση του προλεταριάτου  (εισ./μτφ  Κ. Καβουλάκος), Εκκρεμές,  Αθήνα 2006.

Marx, K. Engels, Fr.,  Η Γερμανική Ιδεολογία (μτφ/ επ. Κ. Φιλίνης, Γ. Κρητικός) (1ος τόμος), Gutenberg,  Αθήνα  1979

Marx, K., Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας- Πρόλογος  (μτφ Χρ. Μπαλωμένος), Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2013

―, «Ο φετιχιστικός χαρακτήρας του εμπορεύματος και το μυστικό του», Το Κεφάλαιο (1ος  τόμος),  (μτφ Θ. Γκιούρας/ επ. Θ. Γκιούρας, Θ. Νουτσόπουλος, Δ. Γράβαρης),  ΚΨΜ, Αθήνα 2016

Νούτσος, Π., Karl Marx- Ο κριτικός της ιδεολογίας, Θεμέλιο, Αθήνα 1988

-Χρύσης Αλ., Ιδεολογία & Κριτική- Λόγος και Αντίλογος στη Μαρξιστική Θεωρία της Ιδεολογίας, Στάχυ, Αθήνα 1993.

Αξιολόγηση ― Γραπτή εξέταση στη διδαχθείσα ύλη. Οι φοιτητές/τριες προετοιμάζουν την παρουσίαση  χωρίων προς συζήτηση στο μάθημα. Παρουσίαση εργασιών.

Ηλ. σελίδα μαθήματος ― Ηλεκτρονικό αμφιθέατρο (e-class).

 

  

 

Πιστοποιήσεις

Ruth Benedict

sertif

 

Πολιτική & Οδηγίες

Εικόνες

Επικοινωνήστε

Στοιχεία Επικοινωνίας

Τηλ.: +30 210 920 1386, +30 210 920 1043
Email: polhist'@'panteion.gr

Τοποθεσία

Λεωφ. Συγγρού 136, 176 71 Καλλιθέα