►Συνδεθείτε εδώ

[ Προϋπόθεση για την παρακολούθηση είναι η εγκατάσταση της πλατφόρμας zoom – https://zoom.us/]

Συγκρουσιακή Πολιτική και σύγχρονες κοινωνικές επιστήμες: μια αποτίμηση (Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης)

Η αποτίμηση της σχέσης ενός επιμέρους κλάδου (όπως η Συγκρουσιακή Πολιτική) με συλλογικές πειθαρχίες (όπως οι κοινωνικές επιστήμες) αποτελεί εγχείρημα ιδιαίτερα φιλόδοξο που οι κοινωνικοί επιστήμονες δε συνηθίζουν να αποτολμούν. Δημοσιοποιούν και προβάλλουν βέβαια το έργο τους, σπάνια όμως προβληματίζονται αναφορικά την κοινωνική του συνάφεια. Πρόκειται κραυγαλέο έλλειμμα, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε πως οι κοινωνικές επιστήμες αναδύθηκαν με στόχο να παράσχουν στις κοινωνίες μέσα (εννοιολογικά εργαλεία και θεωρίες) που θα τις επιτρέπουν να αναστοχάζονται την πορεία τους και να την αξιολογούν· να τις καθιστούν ικανές, αφενός, να διαγιγνώσκουν με ακρίβεια την υφή και τις καταβολές των προβλημάτων τους και, αφετέρου, να επεξεργάζονται ορθολογικές λύσεις. Διάχυτη είναι όμως η εντύπωση πως, σε αμφότερους αυτούς τους τομείς, η σύγχρονη κοινωνική επιστήμη υπολειτουργεί. Όπως συνήθιζε να επισημαίνει ο Giovanni Sartori, «στις μέρες μας είμαστε σε θέση να καλύπτουμε περισσότερη έκταση, λέγοντας λιγότερο σημαντικά πράγματα και μάλιστα με πολύ λιγότερο ακριβή τρόπο». Στο δυσάρεστο αυτό πλαίσιο η πορεία και η δυναμική της Συγκρουσιακής Πολιτικής ‒την οποία θεραπεύει και στην εξέλιξη της οποίας έχει συμβάλλει με την υπερ-δεκαετή του λειτουργία το Εργαστήριο‒ δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάδυση ενός νέου παραδείγματος. Η εισήγηση αυτή επιχειρεί μιαν αναδρομή στην πορεία του κλάδου και στη συμβολή του στο σύγχρονο κοινωνικοεπιστημονικό προβληματισμό μέσα από τη διερεύνηση τριών θεματικών/ερωτημάτων: (α) πώς η ανάδειξη του ρόλου των διεκδικητικών συλλογικών δράσεων που επέτυχε η Συγκρουσιακή Πολιτική επηρέασε την αντίληψή μας για την ιστορική εξέλιξη· (β) ποιος ο χαρακτήρας της ως «προοδευτικό ερευνητικό πρόγραμμα» (κατά την έννοια του Imre Lakatos) και, τέλος, (γ) ποιες οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ως κλάδος των κοινωνικών επιστημών.

Από το γιατί στο πώς των κοινωνικών κινημάτων: η θεωρητική και ερευνητική συμβολή του παραδείγματος της Συγκρουσιακής Πολιτικής (Λουκία Κοτρωνάκη)

Στο βίο των κοινωνικών επιστημών η επιστημολογική προσέγγιση και οι αναλυτικές προεκτάσεις του υποδείγματος της Συγκρουσιακής Πολιτικής συνιστούν, αναμφίβολα, ορόσημο στο πεδίο μελέτης των συλλογικών δράσεων και του συνόλου των -κατά τεκμήριο εξωθεσμικών- εγχειρημάτων κοινωνικής αλλαγής. Επιχειρώντας την υπέρβαση των γνωστικών αδιεξόδων στα οποία, αναπόδραστα, οδηγούσαν άλλοτε οι μεθοδολογικές δεισιδαιμονίες και οι αφοριστικές θεωρητικές γενικεύσεις των προγενέστερων ερμηνευτικών σχημάτων της κοινωνικής διαμαρτυρίας (συμπεριφορισμός, ορθολογική επιλογή ,κοκ) και άλλοτε η άνυδρη στατικότητα της περιγραφικής αφήγησης μεμονωμένων «μεγάλων» ιστορικών γεγονότων, η Συγκρουσιακή Πολιτική προτάσσει ένα εναλλακτικό ερευνητικό ενδιαφέρον στο γιατί των κοινωνικών κινημάτων: πως, μέσα από ποιες διαδικασίες και μηχανισμούς, και σε αλληλεπίδραση με ποιους παράγοντες και σταθερές μεταβλητές της θεσμικής πολιτικής η κοινωνική δυσαρέσκεια μετουσιώνεται σε εύρωστα κινήματα εκδημοκρατισμού και κοινωνικής χειραφέτησης; Και πώς αυτά με τη σειρά τους, μέσα από ποιες αλληλουχίες άλλων συμβάντων παρεμβαίνουν μετασχηματίζοντας το θεσμικό τους περιβάλλον; Αντικείμενο της παρούσας εισήγησης αποτελεί η αποσαφήνιση αυτής της θεωρητικής συμβολής καθώς επίσης και ο τρόπος με τον οποίο επιχειρήθηκε και επιχειρείται η συστηματοποίηση και προβληματοποίηση της εμπειρικής έρευνας και η φωταγώγηση πολιτικών φαινομένων που, ακόμη μέχρι τις μέρες μας, αντιμετωπίζονται ως ταμπού.   

Συγκρουσιακή Πολιτική: Ερευνητικές διαδρομές (Κώστας Κανελλόπουλος)

Η Συγκρουσιακή Πολιτική ως κλάδος έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία ως προς την εμπειρικά προσανατολισμένη έρευνα. Οι έννοιες που κατασκευάζονται και τα μεθοδολογικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται προέρχονται και αποσκοπούν στο επιχειρησιακό (operational) πεδίο. Συνδιαλέγονται δηλαδή με την εμπειρική έρευνα. Η εγγενής στη σχεσιακή προσέγγιση μέριμνα αποφυγής των πάσης λογής αναγωγισμών και υποστασιοποιήσεων θεραπεύεται ακριβώς στο πεδίο αυτό. Στην παρούσα εισήγηση θα παρουσιαστούν αρχικά κάποιοι σημαντικοί σταθμοί της ερευνητικής προσπάθειας που γίνεται εδώ και 12 χρόνια στο Εργαστήριο και στη συνέχεια αφού γίνουν μερικές σύντομες εννοιολογικές αποσαφηνίσεις σε κάποια ζητήματα ορισμών θα παρουσιαστούν τα πορίσματα ορισμένων σημαντικών εμπειρικών ερευνών για την αντιμνημονιακή κινηματική εκστρατεία της περιόδου 2010-2013.