logo right GR 1

Επιλέξτε τη γλώσσα σας

Μειονότητες στην Ευρώπη

 Mimes x office document icon ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Προπτυχιακά
ΕΞΑΜΗΝΟ : ΕΑΡ - Γ' ΕΤΟΣ, Δ' ΕΤΟΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Μάθημα
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ : ΕΕ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ : 3
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. Χριστόπουλος
   
ΚΩΔΙΚΟΣ 110428  

1. Εισαγωγή: η έννοια της μειονότητας ως σχέση εξουσίας

Στην ενότητα αυτή γίνεται μια εισαγωγή στην ύλη του μαθήματος. Επίσης, διερευνάται η έννοια της ετερότητας και της μειονότητας στον χώρο της πολιτικής και νομικής θεωρίας. Αποδίδεται έμφαση στην σχέση εξουσίας ανάμεσα σε υποκείμενα που όχι απλώς καθιστά ορατή την ετερότητα, αλλά, σε τελευταία ανάλυση, τη συγκροτεί. Εξετάζεται έτσι η διαφοροποίηση το όρου «μειονότητα» από τον αντίστοιχο της «μειοψηφίας» στο πλαίσιο εφαρμογής της δημοκρατικής αρχής.

Α’ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ

2. Η συγκρότηση του ατόμου ως προϋπόθεση της νεωτερικής μειονότητας

3. Δικαιώματα του ανθρώπου στα έθνη-κράτη και μειονότητες

4. Η αρχή των εθνοτήτων και το ζήτημα της προστασίας των μειονοτήτων

5.Από τον Ψυχρό Πόλεμο στο τέλος του διπολισμού: Το σύγχρονο ζήτημα του ανήκειν 

6. Εθνικισμός και μειονότητες

Β’ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΣΥΜΦΡΑΖΟΜΕΝΑ

7. Μειονότητες και ετερότητα: η ομάδα ως τάξη

8. Η διεκδίκηση ως πράξη οριστική των μειονοτήτων

9. Η φύση των δικαιωμάτων: πολιτιστικά και συλλογικά δικαιώματα;

Γ’ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

10. Μειονότητες στην Ελλάδα : από την ιστορική κληρονομιά στην ιστορική συγκυρία

11. Η μειονότητα της Θράκη: η κατεξοχήν αλλογένεια

12. Οι Έλληνες Ρομά: Μια «μη-μειονότητα»

Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: ΤΙ (ΝΑ) ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΙΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ;

13. Η ευρωπαϊκή ιδεολογία της προστασίας των μειονοτήτων.

Η μεταψυχροπολεμική προστασία των μειονοτήτων παρουσιάζεται ως μια ευρωπαϊκή ιδεολογία με τρεις πυλώνες. Η κανονιστική προσέγγιση εννοιολογεί τα μειονοτικά ως ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτή είναι κυρίως η προσέγγιση του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ο δεύτερος πυλώνας αντιλαμβάνεται την προστασία των μειονοτικών πολιτισμών ως παράμετρο διαφύλαξης της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς: είναι η στρατηγική του Χάρτη των Περιφερειακών ή Μειονοτικών Γλωσσών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τέλος, η προστασία των μειονοτήτων παρουσιάζεται ως παράμετρος γεωπολιτικής ασφάλειας: αυτή είναι η προσέγγιση του Ύπατου Αρμοστή του ΟΑΣΕ για τις εθνικές μειονότητες.

Σκοποί ― Ένα μάθημα για τις μειονότητες εξ αντικειμένου συμβάλλει στην ενίσχυση του σεβασμού στην πολυπολιτισμικότητα και στη διαφορετικότητα, ενώ κατεξοχήν πα-ρέχει υλικό –ειδικά στην Ελλάδα– για την άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής, ελεύ-θερης και δημιουργικής σκέψης. Παραδοσιακά, το ζήτημα των μειονοτήτων αποτε-λούσε ταμπού για την ελληνική πανεπιστημιακή ζωή. Το μάθημα αυτό ξεκίνησε να δι-δάσκεται το 2000 από τον καθηγητή Σ. Πεσμαζόγλου, υπήρξε το πρώτο σε ελληνικό πανεπιστήμιο σχετικά με ζητήματα μειονοτήτων και επί των έννοια αυτή πρωτοπόρο.

Μαθησιακά αποτελέσματα ― 1. Το μάθημα αυτό συμβάλλει στην εξοικείωση των φοιτητών με το μειονοτικό φαινόμενο στις παραδοσιακές ιστορικές του διαστάσεις στην Ευρώπη.  Επιθυμεί να εφοδιάσει τους φοιτητές με εξειδικευμένες ικανότητες κατανόησης και ανάλυσης της έννοιας της μειονότητας ως θεωρητικό, πολιτικό και θεσμικό επίδικο. 2. Ειδικότερα, προσδοκά να εφοδιάσει τους φοιτητές με εξειδικευμένες γνώσεις αλλά και ικανότητες κατανόησης και ανάλυσης σε διάφορες θεματικές αιχμής του ζητήματος των μειονοτήτων στην Ευρώπη  ― Το ζητούμενο είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές/τριες γνώσεις για την ιστορία και την εξέλιξη των ιδεών σχετικά με τις μειονότητες αλλά και καθευατής της ιστορίας των διεθνών σχέσεων ώστε να μπορούν να κατανοήσουν τα σύγχρονα επίκαιρα επίδικα. ― Ειδικώς δε, το ζήτημα έχει μια ειδική μαθησιακή δυσκολία για την Ελλάδα καθώς  προκαλεί την ορθότητα της επίσημης κρατικής θέσης ότι “στην Ελλάδα δεν υπάρχουν μειονότητες” και εισάγει μαθησιακές ρωγμές σε αυτό το θέσφατο. ― Το ζήτημα των μειονοτήτων στην Ευρώπη είναι πολιτικά μείζον, ιστορικά φορτισμένο και ιδεολογικά κρίσιμο. Σε ότι αφορά τη μελέτη του, συνιστά ένα κατεξοχήν διεπιστημονικό διακύβευμα με το οποίο καλούνται να εξοικειωθούν οι φοιτητές.

Το μάθημα αυτό στοχεύει σε μια παρουσίαση της πορείας του μειονοτικού ζητήματος στην Ευρώπη σε δύο άξονες: Της ιστορίας των ιδεών /των εννοιών και των πολιτικών στρατηγικών/ γεγονότων. Με κεντρική αναφορά την πολιτική φιλοσοφία και νομική θεωρία, το μάθημα εστιάζει στη διαμόρφωση του μειονοτικού φαινομένου από τη συστατική σκέψη της ευρωπαϊκής Νεωτερικότητας. Την ίδια στιγμή, το διεθνές δίκαιο προστασίας των μειονοτήτων και η ιστορία των ευρωπαϊκών διεθνών σχέσεων, από τον 17ο αιώνα έως σήμερα, επικυρώνει τις θεωρητικές προϋποθέσεις ανάδυσης του φαινομένου που συμβάλλουν στην εννοιολόγηση της «μειονότητας» από τη σύγχρονη νομική θεωρία. Εφεξής, η έννοια «μειονότητα» αρχίζει να αποκτά απτό ιστορικό περιεχόμενο. Με τη συνδρομή της κοινωνικής ανθρωπολογίας που στρέφει το ενδιαφέρον της από τις παραδοσιακές κοινότητες στις σύγχρονες κοινωνίες δίνονται επιπρόσθετα αναλυτικά εργαλεία για την κατανόηση των πολυδιάστατων πτυχών του φαινομένου της ετερότητας στην Ευρώπη. Το μάθημα αντιμετωπίζει τη στρατηγική των διεθνών ευρωπαϊκών παραγόντων και θεσμών σχετικά με τις μειονότητες μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, συμβάλλοντας στην απάντηση ενός θεμελιώδους επίκαιρου ερωτήματος : «πώς τίθεται το ζήτημα των μειονοτήτων στους καιρούς μας;». Τέλος, προτάσσεται η ενασχόληση με το ζήτημα «Ελλάδα και μειονότητες» τόσο υπό την οπτική της ιστορικής κληρονομιάς όσο και υπό αυτήν της μεταψυχροπολεμικής  συγκυρίας με έμφαση στη μειονότητα της Θράκης, τις μειονοτικές διαστάσεις του μακεδονικού και την κατάσταση των Ρομά.

Βιβλιογραφία ― Σύγγραμμα: Δ. Χριστόπουλος, Η ετερότητα ως σχέση εξουσίας, Όψεις της ελληνικής, βαλκανικής και ευρωπαϊκής εμπειρίας, Κριτική, Αθήνα, 2002.

Κ. Τσιτσελίκη, Δ. Χριστόπουλου (επιμέλεια), Το μειονοτικό φαινόμενο στην Ελλάδα - Μία συμβολή των κοινωνικών επιστημών, Κριτική, Αθήνα, 1997, β’ έκδοση 2000.

Εισαγωγή : Χ. Ροζάκη. Περιέχει μελέτες των: Χ. Γιακουμόπουλου, Β. Γούναρη, Δ. Δημούλη, Λ.Διβάνη, Γ. Κούρτοβικ, Γ. Μηλιού, Λ. Μπαλτσιώτη, Ε.Σελλά-Μάζη, Κ. Τσιτσελίκη, Δ. Χριστόπουλου.

Λ. Εμπειρίκος, Α. Ιωαννίδου, Ε. Καραντζόλα, Λ. Μπαλτσιώτης, Σ. Μπέης, Κ.Τσιτσελίκης, Δ. Χριστόπουλος (επιμέλεια) Γλωσσική ετερότητα στην Ελλάδα, Πρακτικά Διημερίδων του ΚΕΜΟ, Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2000.

Δημήτρης Χριστόπουλος (επιμέλεια), Το ανομολόγητο ζήτημα των μειονοτήτων στην ελληνική έννομη τάξη, Κριτική, Αθήνα 2008. Περιέχει κείμενα των: Ν. Αλιβιζάτου, Δ. Δημούλη, Σ. Παπαπολυχρονίου, Μ. Τσαπόγα, Κ. Τσιτσελίκη, Δ. Χριστόπουλου.

Αξιολόγηση ― Οι φοιτητές αξιολογούνται με προφορική εξέταση στην ύλη που έχει αναρτηθεί. Στην εξέταση αυτή γίνεται μια προσπάθεια ανίχνευσης της εξοικείωσής τους με το ζήτημα των μειονοτήτων, τόσο στο πεδίο των γνώσεων (στο πεδίο της ιστορίας των εννοιών και των διεθνών σχέσεων) όσο και στο καθεαυτό ζήτημα της κατανόησης “τι είναι μειονότητα.

Ηλ. σελίδα μαθήματος

ww.polhist.panteion.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=763:110428-meionotites-stin-evropi&catid=167:proptyxiaka&lang=el&Itemid=938

  

/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Cambria",serif; mso-ansi-language:EN-US; mso-fareast-language:EN-US;}

Πιστοποιήσεις

Ruth Benedict

sertif

 

Πολιτική & Οδηγίες

Εικόνες

Επικοινωνήστε

Στοιχεία Επικοινωνίας

Τηλ.: +30 210 920 1386, +30 210 920 1043
Email: polhist'@'panteion.gr

Τοποθεσία

Λεωφ. Συγγρού 136, 176 71 Καλλιθέα