logo right GR 1

Επιλέξτε τη γλώσσα σας

Πολιτική επιστήμη Ι

 Mimes x office document icon ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Προπτυχιακά
ΕΞΑΜΗΝΟ : ΧΕΙΜ - Α΄ ΕΤΟΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Μάθημα
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ : ΥΠ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ : 3
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Σ. Σεφεριάδης
   
ΚΩΔΙΚΟΣ 110001  

Περιγραφή ― Συστατικός κλάδος των κοινωνικών επιστημών, η πολιτική επιστήμη αποσκοπεί στην ιδιαίτερη μελέτη και διερεύνηση του πολιτικού φαινομένου, τόσο των πηγών όσο και –κυρίως– των συνεπειών του. Όμως η ακριβής «φύση του πολιτικού» και οι διάφορες σημασίες που αποδίδονται στον όρο, αποτελούν αντικείμενο διαρκούς συζήτησης και, όχι σπάνια, αντιπαράθεσης μεταξύ των πολιτικών επιστημόνων. Κατά τη μεταπολεμική περίοδο, όταν ο κλάδος έτεινε να αυτονομηθεί από τους άμεσους επιστημονικούς προπάτορές του, τη γερμανική –νομική– Επιστήμη του Κράτους και τη γαλλική θετικιστική κοινωνιολογία, τα γνωστικά ενδιαφέροντα της πολιτικής επιστήμης διευρύνθηκαν πολύ πέρα από τον αρχικό τους πυρήνα, τη μελέτη των κρατικών θεσμών και της διαδικασίας της διακυβέρνησης.

Επιδιώκοντας τη συστηματική παρατήρηση, ερμηνεία, και επεξήγηση κανονικοτήτων στο πλαίσιο γενικευτικών προτάσεων, η πολιτική επιστήμη διερευνά στις μέρες μας κάθε τι που ενέχει σχέσεις εξουσίας (επιρροής ή επιβολής), και επιτελεί πολιτική λειτουργία: κάθε τι, δηλαδή, που αφορά τη διαδικασία παραγωγής λόγου και έργου δεσμευτικού για τις διάφορες ανθρώπινες συλλογικότητες, καθώς και τις θεσμικές αποτυπώσεις του, είτε αυτές αφορούν τη διαδικασία επιμερισμού αγαθών, είτε τον προσδιορισμό συμμάχων/ αντιπάλων. Ενδιαφέρεται έτσι, π.χ., τόσο για τη λειτουργία κρατικών και δια-κρατικών θεσμών δημόσιας διοίκησης όσο και για τις βάσεις, τη δυναμική, και τα αποτελέσματα κινημάτων αμφισβήτησης· τόσο για τα κόμματα, τους συνταγματικούς και εκλογικούς θεσμούς και την εκλογική συμπεριφορά, όσο και για τους μηχανισμούς και τις διάφορες πηγές σύμπηξης συλλογικών υποκειμένων· τόσο για την ανάδυση παγκόσμιων οικονομικών και γεωπολιτικών συστημάτων όσο και για τις αιτίες και τα χαρακτηριστικά της εθνοτικής βίας, των εμφυλίων συγκρούσεων, και των καθεστωτικών καταρρεύσεων· τόσο για τις μορφές, τα προβλήματα, και τις προοπτικές των σύγχρονων δημοκρατιών όσο και για τις μεταβαλλόμενες γεωπολιτικές ισορροπίες και τις πολλαπλές μορφές κρίσης που αντιμετωπίζουν -και βέβαια η απαρίθμηση δεν είναι εξαντλητική.  Στο πλαίσιο της πολιτικής φιλοσοφίας και θεωρίας, οι πολιτικοί επιστήμονες μελετούν επίσης την ιστορία των πολιτικών ιδεών που συνέχουν και σηματοδοτούν το πολιτικό φαινόμενο, ενώ στους βασικούς στόχους του κλάδου συγκαταλέγεται ακόμη η συστηματική διερεύνηση των ιστορικών πηγών της τρέχουσας κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας: οι πηγές του καπιταλισμού, η διαδικασία ανάδυσης του σύγχρονου κράτους, η κατάρρευση των μεσοπολεμικών δημοκρατιών και η έλευση του ολοκληρωτισμού, η μετάβαση στον μετα-αποικιακό κόσμο· τα αδιέξοδα του σύγχρονου καπιταλισμού και η κατάρρευση του νεοφιλελευθερισμού –όλα είναι ζητήματα που έχουν απασχολήσει και απασχολούν τους πολιτικούς επιστήμονες. Ενότητες:

1. Κοινωνικές Επιστήμες και Ανθρωπιστικές Σπουδές: Πολιτική Επιστήμη, Ιστορία, Πολιτική Φιλοσοφία  ― 2. Οι δυο όψεις της πολιτικής 3. Καθεστώς, πολιτικό Σύστημα, Κράτος4-5. Δημοκρατία: Φύση, Προϋποθέσεις, Προοπτικές Ι και ΙΙ 6-7. Κόμματα Ι και ΙΙ 8. Ανάπτυξη, Υπανάπτυξη, Παγκοσμιοποίηση9. Συγκρουσιακή πολιτική και κοινωνικά κινήματα― 10. Θεσμικές συγκυρίες – Πολιτικές ευκαιρίες11. Το οργανωτικό πρόβλημα και η πρόκληση των δικτύων12. Η συμβολική διάσταση: κουλτούρα και αξιακές πλαισιώσεις13. Ρεπερτόρια δράσης και συγκρουσιακοί κύκλοι14. Κοινωνικά κινήματα και δημοκρατία στον 21ο αιώνα

Σκοποί ― Το μάθημα αποσκοπεί στην εξοικείωση των φοιτητών στην κριτική παρατήρηση και ανάλυση της πολιτικής πραγματικότητας. Εκκινώντας από στέρεα γνωστικά αιτούμενα, έτσι όπως αυτά αναδεικνύονται από τις ισχύουσες θεωρητικές παραδόσεις, παρέχει κρίσιμα μεθοδολογικά εργαλεία (κλασικής μεθοδολογίας παρά απλών τεχνικών) για την διατύπωση ερωτημάτων και τη διαχείριση εμπειρικών δεδομένων καθ’ οδόν προς την επιδίωξη θεωρητικά κρίσιμων απαντήσεων. Στη βάση αυτών των δεξιοτήτων, οι φοιτητές μπορούν να διαμορφώνουν για τη συνέχεια των σπουδών τους γνωστικές διαδρομές, και ενσυνείδητα να αναζητούν το κατάλληλο ερευνητικό υλικό για την ευόδωσή τους. Καθώς η Εισαγωγή στην Πολιτική Επιστήμη διαδραματίζει καίριο ρόλο στο ακαδημαϊκό μέλλον των φοιτητών και φοιτητριών, το μάθημα επιδιώκει την πρόκληση εγρήγορσης σε ολόκληρο το φάσμα των συναφών σταθμών: από τη γνωστική και θεωρητική σημασία του ερωτήματος που κάθε φορά τίθεται μέχρι την επάρκεια των εμπειρικών δεδομένων τεκμηρίωσης και επικύρωσης των συμπερασμάτων. Αναδεικνύονται έτσι τα χαρακτηριστικά του ενσυνείδητου και ενεργού ακαδημαϊκού δρώντος, με κύρια στοιχεία την παρακολούθηση εξελίξεων στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία, τη σημασία της στέρεης και λελογισμένης  διεπιστημονικότητας (για τους σωστούς σκοπούς και με τους σωστούς τρόπους), τη χρήση τόσο της παραγωγικής όσο και της επαγωγικής μεθόδου στη διαμόρφωση συμπερασμάτων, και το μείζον αίτημα της συνάφειας του επιστημονικού και ερευνητικού έργου για την επιτυχή αντιμετώπιση προβλημάτων των σύγχρονων κοινωνιών (στα οποία περιλαμβάνονται: ο χαρακτήρας της «κρίσης» και η πολιτική της διαχείριση, προβλήματα ανισοτήτων, κοινωνικού αποκλεισμού και οικολογικών κινδύνων, η επανάκαμψη του φασισμού, κ.α.) Οι φοιτητές μπορούν έτσι να διαχειρίζονται την πραγματικότητα που τους περιβάλλει με τα εργαλεία που αποκομίζουν από το μάθημα, να προβληματοποιούν (από-φυσικοποιούν) ανεπίγνωστα θέσφατα, δοξασίες και στερεότυπα, και να διαμορφώνουν γνωστικά κρίσιμα και πρωτότυπα ερευνητικά αιτούμενα. Τόσο οι μείζονες αυτές επιδιώξεις όσο και ο τρόπος διδασκαλίας διαμορφώνουν επίσης ισχυρά κίνητρα για την ενσυνείδητη χρήση των νέων τεχνολογιών και την επιδίωξη διεθνών διασυνδέσεων.

Επιγραμματικά, φοιτητές και φοιτήτριες αποκομίζουν τις παρακάτω δεξιότητες: Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών (και με χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών). Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον. Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών. Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής. Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Μαθησιακά αποτελέσματα ― Το μάθημα επιχειρεί να διαμορφώσει έναν σαφή γνωστικό χάρτη για την εξέταση του πολιτικού φαινομένου συνδυαστικά με την απαραίτητη μεθοδολογική σκευή. Ενθέτει την Πολιτική Επιστήμη εντός των κοινωνικών επιστημών και αναδεικνύει τη συνάφειά του με άλλους, γνωστικά όμορους κλάδους των ανθρωπιστικών σπουδών που θεραπεύονται στο Τμήμα (Ιστορία, Πολιτική Φιλοσοφία). Τονίζεται στο πλαίσιο αυτό (και οι φοιτητές αποκομίζουν) τη σημασία της προσεκτικής χρήσης της γλώσσας (εννοιολογική επάρκεια), εξηγείται η σημασία του όρου «Υπόθεση Εργασίας» και αναδεικνύεται η αναγκαιότητα της έρευνας. Στη βάση αυτή, εξετάζονται διεξοδικά στη συνέχεια κομβικά ζητήματα που διαμορφώνουν «πύλες εισόδου» για την πρόσληψη και ανάλυση της πολιτικής. Αρχή γίνεται με το ίδιο το αντικείμενο «πολιτική» και τη διττή του φύση (η πολιτική ως διακυβέρνηση και η πολιτική ως αγώνας) καθώς και της κύριες παραδόσεις που τη μελετούν, με βασικό κριτήριο οργάνωσης τη θεωρία του κράτους (το κράτος ως απόρροια κοινωνικού συμβολαίου με στόχο τη βέλτιστη κατανομή αγαθών, και το κράτος ως αποτύπωση συστημικής κυριαρχίας). Επί τη βάσει αυτού του βασικού διαχωρισμού που οργανώνεται στις πρώτες δυο παραδόσεις οργανώνονται στη συνέχεια δυο κύριες ενότητες παραδόσεων: η πρώτη διερευνά όψεις της θεσμικής πολιτικής (πολιτικό σύστημα, πολιτεύματα/καθεστώτα, δημοκρατία, κόμματα), και η δεύτερη όψεις της συγκρουσιακής πολιτικής με έμφαση τη μελέτη των κοινωνικών κινημάτων (μορφές συλλογικής δράσης, πολιτικός λόγος και σύμβολα, ζητήματα οργάνωσης). Μεταξύ των δυο ενοτήτων παρεμβάλλεται συζήτηση για το σύγχρονο, «παγκοσμιοποιημένο» τοπίο άσκησης της πολιτικής, που χαρακτηρίζεται από γενικευμένη υποχώρηση της εντοπιότητας και των δικαιοδοσιών των εθνικών κρατών.

Βιβλιογραφία ― Βασικό εγχειρίδιο είναι το: Heywood, A. (2014) Εισαγωγή στην πολιτική, Αθήνα/Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο.

Επικουρικά, Duverger, Maurice (1985) Εισαγωγή στην Πολιτική, Αθήνα: Παπαζήσης

Dahl, Robert (1979) Σύγχρονη Πολιτική Ανάλυση, Αθήνα: Παπαζήσης

 Επίσης, τα παρακάτω άρθρα του διδάσκοντος: «Οι συλλογικές δράσεις ως εστία μελέτης του πολιτικού: συντεταγμένες για μια συμπεριληπτική πολιτική κοινωνιολογία». Πρόλογος στο D. Della Porta, M. Diani, Κοινωνικά κινήματα. Μια εισαγωγή, Αθήνα: Κριτική, 2010, σ. 11-23) ― «Το πρόβλημα της δημοκρατίας», Εισαγωγή στο Σ. Ι. Σεφεριάδης (επιμ.) Η δημοκρατική λειτουργία σε καμπή: προκλήσεις και απειλές στον πρώιμο 21ο αιώνα, Αθήνα: Νήσος, 2014, σ. 11-61 (σσ. 16-35)― «Κινηματικές συλλογικές δράσεις και δημοκρατία: ένα μακροσκοπικό υπόδειγμα», Διάπλους, τχ. 25, Μάιος 2008, σ. 49-52 ― «Σοσιαλδημοκρατικές στρατηγικές στον 20ο αιώνα: επισημάνσεις για μια πολιτική κοινωνιολογία», στο Η. Κατσούλης (επιμ.), Νέα σοσιαλδημοκρατία. Περιεχόμενα πολιτικής, θεσμοί, οργανωτικές δομές, Αθήνα: Ι. Σιδέρης, σ. 77-134. ― «Συγκρουσιακή πολιτική, συλλογική δράση, κοινωνικά κινήματα», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τχ. 27 Μάιος 2006, σ. 7-42.

Το μάθημα υποστηρίζεται επίσης από τέσσερα βοηθητικά φυλλάδια που διανέμονται πριν τις συναφείς τους παραδόσεις.

Αξιολόγηση ― Οι φοιτητές εκπονούν εργασία σε αντικείμενο που εμπίπτει στις κομβικές ενασχολήσεις του μαθήματος, και συμμετέχουν σε γραπτή τελική εξέταση με ερωτήματα πολλαπλών επιλογών σε ολόκληρο το φάσμα της διδαχθείσας ύλης. Ιδιαιτέρως ενθαρρύνεται η συμμετοχή στις συζητήσεις που διεξάγονται κατά τη διάρκεια των παραδόσεων, και ευκταία είναι η δημιουργία συζητητικών κύκλων ειδικών ενδιαφερόντων.

Ηλ. σελίδα μαθήματοςhttps://openeclass.panteion.gr/courses/TMB233/

Επίσης: http://politikiepistimi1.blogspot.com/

  

 

Πιστοποιήσεις

Ruth Benedict

sertif

 

Πολιτική & Οδηγίες

Εικόνες

Επικοινωνήστε

Στοιχεία Επικοινωνίας

Τηλ.: +30 210 920 1386, +30 210 920 1043
Email: polhist'@'panteion.gr

Τοποθεσία

Λεωφ. Συγγρού 136, 176 71 Καλλιθέα